Jaka jest definicja?
Arborystyka nie doczekała się do tej pory ścisłej definicji, próżno szukać też arborystów na liście zawodów. Jedno jest pewne – nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa arbor (drzewo) i zawód ten jest ściśle związany z drzewami. Zazwyczaj będą to drzewa zlokalizowane na terenach zurbanizowanych, w pobliżu szlaków komunikacyjnych i innej infrastruktury, a także drzewa cenne (bez względu na lokalizację).
A nie jesteście po prostu miejskimi leśnikami?
Nie, choć łączy nas wiele. Różnią nas m.in. skala działania (leśnicy gospodarują w drzewostanach wielkoobszarowych, my najczęściej zajmujemy się pojedynczymi osobnikami lub ich niewielkimi skupiskami, przynajmniej w porównaniu z kompleksami leśnymi), co za tym idzie szczegółowość (analizujemy poszczególne partie drzewa) a także cele (leśnicy przede wszystkim zajmują się produkcją drewna, my skupiamy się na zachowywaniu drzew oraz stanie bezpieczeństwa w ich otoczeniu).
P.S. W niektórych krajach anglojęzycznych obowiązuje również określenie „urban forestry”, które przenika do jęz. polskiego w tłumaczeniu „leśnictwo miejskie”. Niemniej – w mojej opinii – nie jest to najlepsze określenie (biorąc pod uwagę przytoczone powyżej różnice).
Czym więc się zajmujecie?
Wiele osób utożsamia arborystów i arborystki wyłącznie z osobami wykonującymi prace na drzewach przy użyciu technik dostępu linowego (zwanych potocznie alpinistycznymi), ewentualnie z podnośników. To oczywiście jest część tego zawodu, ale jego zakres jest dużo szerszy. Nie tylko tniemy drzewa (i wycinamy jeśli trzeba) ale także sadzimy je, zabezpieczamy, badamy i diagnozujemy, prowadzimy badania naukowe, sporządzamy inwentaryzacje i gospodarki drzewostanem, nadzorujemy prawidłowość wykonywania innych prac w ich otoczeniu i wiele innych rzeczy. Większość z nas specjalizuje się w pewnym zakresie i wielu arborystów podczas swojej pracy w ogóle nie wspina się na drzewa.
P.S. Tutaj język angielski daje nieco więcej opcji, ponieważ funkcjonuje w nim zarówno nazwa „arborist”, co jest tożsame z naszym „arborysta/arborystka”, jak i „tree worker”, co oznacza osobę wykonującą prace w ujęciu wspomnianym na początku akapitu. Odnajdziemy tam także określnie „tree surgeon”, ale to po polsku po prostu „chirurg drzew”. Przy okazji warto wspomnieć, że jedynym oficjalnie zarejestrowanym zawodem w branży jest „chirurg pielęgniarz drzew”.
Jak zostać arborystką lub arborystą?
Nie ma jednej drogi, wszystko zależy od tego, jakim zakresem arborystyki chcesz się zajmować. Na pewno warto zdobyć solidne podstawy przyrodnicze, obejmujące nauki o drzewach w jak najszerszym zakresie.
Od niedawna można zdobywać już wykształcenie formalne w zakresie arborystyki! Przede wszystkim na SGGW powstał kierunek „Ogrodnictwo miejskie i arborystyka„, a na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie funkcjonują studia II stopnia na kierunku „Leśnictwo na terenach zurbanizowanych„. Kolejną opcją – już nieco węższą – są studia podyplomowe „Zarządzanie ryzykiem w otoczeniu drzew – diagnostyka, pielęgnacja, monitoring„.
Jeśli zamierzasz zajmować się cięciem drzew, to warto rozpocząć od szkolenia arborystycznego (np. we Wrocławskiej Szkole Arborystyki), potem podjąć praktykę w dobrej firmie arborystycznej, i przechodzić kolejne stopnie wtajemniczenia, aż do zdobycia certyfikatu „European Tree Worker„ – to europejskie świadectwo kompetencji, uznawane w większości krajów świata.
Jeżeli bardziej interesuje cię diagnostyka drzew, to w tym przypadku dobrym początkiem będzie kurs „Certyfikowanego Inspektora Drzew„ w Instytucie Drzewa lub „Audytora Drzew„ w Akademii Arborystyki. Można tam poznać solidne podstawy, a także dowiedzieć się, jak kontynuować naukę i praktykę.
Na dalszym etapie można podjąć się certyfikacji „VetCert„ oraz „European Tree Tree Technican„ w ww. ośrodkach szkoleniowych. To uznane międzynarodowo systemy certyfikacyjne, otwierające także możliwość pracy w innych europejskich krajach a także wielu poza naszym kontynentem.
Istnieje też szereg innych szkoleń i certyfikacji, których przybywa każdego roku. Warto poszperać w Internecie i sprawdzić co oferują – powyżej podałem te, które znam i mogę polecić.
Dobrym pomysłem będzie także zrzeszenie się w jednym z towarzystw branżowych, np. Federacji Arborystów Polskich. lub Polskim Towarzystwie Dendrologicznym. , gdzie funkcjonuje Sekcja Diagnostyki Drzew.
Ludzie z FAP-u organizują też coroczne Mistrzostwa Polski we Wspinaczce Drzewnej, gdzie wolontariuszem może zostać każdy chętny – to świetna okazja na zapoznanie się w koleżeńskiej atmosferze z ludźmi w branży.
Dołączysz?
Jak widać arborystyka w Polsce jest już prężną branżą, o szerokich możliwościach realizowania się, z szansą na rozwój i nabywanie profesjonalnych kompetencji.
Jeśli kochasz drzewa i marzy ci się praca w zawodzie mającym realny wpływ na otaczającą nas rzeczywistość a samokształcenie i rozwój są na liście twoich wartości, to z pewnością się w nim odnajdziesz :).
Masz wątpliwości?
Jeśli dręczą cię jakieś wątpliwości to śmiało pytaj – w komentarzu lub poprzez mail/WhatsApp. Na pewno twoje pytanie nie pozostanie bez odpowiedzi :).
